NEBÎ ve RASÜL

Kelime (Rasül), Kelime-i Şehâdet’te (Lâ ilâhe illâ Allah; Muhammed-ur Rasûlüllah.) geçmeseydi, Kelamda Mu’tezile ve Eş’ari arasındaki ayrım tartışmalarına girmeyecektim. Mu’tezilî âlimler, iki kavram arasında fark görmez; Eş’arî âlimlere göre fark vardır; o fark, umûmilik-husûsîlik farkıdır ve Eş’arîler ‘Her Rasül Nebî’dir, her Nebî Rasül değildir.’ derler. Aslında bu tartışma gereksizdir (zâittir). Nebî, haber getiren = kendisi ile haber gönderilen (Nebee, haber demektir.); Rasül, bizzat bu haberle gönderilen = haberi getiren kişidir (ikisi de kişidir.). Rasül ve Nebî, boşuna gönderilmez, ‘bihaberle, biiş’ yapması ve ‘bidüzen kurmak’ için gönderilir. Nebî, daha önce bir düzen kurmuş bir Rasûl’ün düzenini “ıslah eden” yeni haberlerle (de) gelmiş olabilir; Nebî’nin kendisi bir düzen kurmamıştır vs. deniyor Kelâm düşünce tarihinde.

Efendimiz, hem Nebî hem Rasül’dür; O, ataları İbrâhim ve İsmail’in (İsâ’nın, Musâ’nın...) kurduğu düzenleri akâid/itikat/inanç açısından ıslah etmiş ve o inancı toplumsal, ekonomik ve siyasal düzleme taşıyarak kendisini Gönderen’in/Allah’ın istediği bir düzen (din) kurmuştur; onun için biz, ‘Muhammed-ur Rasûlüllah.’ demekteyiz. Tüm Nebî’ler ve Rasül’ler ‘Lâ ilâhe illâ Allah.’ demişler; hiçbiri ‘Lâ ilâhe illâ Allah’tan taviz vermemişlerdir. ‘Lâ ilâhe illâ Allah.’ olmadan âdil (çatışmasız) bir düzenin kurulması zaten mümkün değildir.

Bizler, Rasül’lerin gönderilme ve görevleri arasında itikâdî her hangi bir fark görmeyiz (‘lâ nuferriqu beyne ehadin min Rusülih.’); Onların gönderilmelerinde zamansal farklılıklar elbette vardır; bu zamansallık, tarihselliğe ve içinde bulunulan şartlara/imkânlara atıftır. Efendimiz Hz. Muhammed de aynı itikadı tasdik ve tahkim etmiş, bu itikada uygun bir sosyo-ekonomik ve politik bir düzen kurmuştur; o düzenin temel parametreleri (ilkeleri) bundan sonra yaşanacak her çağa şâmildir; çünkü ‘O, Hâtem-ül Enbiyâ’ = Nebîlerin Sonuncusudur; Ondan sonra El-İlâh’tan = Allah’tan ilâhî bir haber gelmeyecek ve Allah yeni bir Rasül göndermeyecektir.