İNSİCAM

Seceme (سجم)’den insicam. Seceme, düzenli akmak, gözyaşı dökmek; insicam, bütünlük ve uyumluluk içinde akıp-gitme, devam etme.

Hayatın insicamı ne zaman bozuldu?

Ayvayı (elmayı) yiyince!.

Cennette hayat düzenli bir şekilde akıp-gidiyordu; ne zaman insanoğlu (şeytan), Rabbinin emrine karşı geldi (Rabbi: ‘Şu ağaca yaklaşma!.’ dedi ama o yaklaştı.), işte o zaman hayatın insicamı bozuldu. Bu işin dinî yanı; bir de mitolojik yanı var; bu yan, ‘Yunan Mitolojisi’nde çok daha belirgin.

Yunanlılar, Tanrı Kronos zamanında, Tanrı/lar ile insanlar birlikte ‘gül gibi’ geçiniyorlardı; ne zaman Kronos’u yine bir Tanrı olan Zeus öldürdü (Kronos, zaman demektir; zamanı öldürmek, insanı (insan hayatını) da öldürmektir, insana sonsuzluk/ebedîlik ve tanrılık vermektir!.) işte o zaman, Tanrı/lar ile insanlar arasında savaş başladı ve hayatın insicamı bozuldu. İnsanların tarafında Prometheus yer aldı, Zeus’tan kutsal/tanrısal bilgileri (ateşi) çaldı ve insanlara verdi... bu mitoloji, daha sonra (Platon ve Aristo dönemlerinde) Tanrılar ile insanlar arasındaki savaşa dönüştü ve Yunan aklı da buradan doğdu. Yunan dini de zamanla sırf akla dayanan bir din olmaya başladı ve insan aklı ile Tanrılara kafa tutmaya kalktı...

Doğuda (Hint ve Çin’de) ise Tanrı içseldi, dışarıda bir “Tanrı” yoktu. Buddha ve Konfüçyüs ‘içlerindeki Tanrı'yı’ bulan adamlardır...

Semavî dinlerde (Yahudilik, Hristiyanlık ve İslâm’da) ise “Tanrı”, bozulan insicamı tekrar kurmak için “Elçiler ve Kitâb’lar” göndermiştir. Yahudilik, bu Elçileri ve Kitâb’ı (Tevrat’ı) millîleştirmiş, kendi ırkına özgülemiştir; Hristiyanlık ise Tanrı'yı insan kılmış, İsâ’nın sûretine büründürmüş, araya Ruh-ul Kuds’ü yerleştirmiştir (Baba-Oğul-Ruh-ul Kuds = Teslis); İslâm ise, (her ne kadar Vahdet-i Vücud -panteizm- gibi akımlar varsa da) Tanrı’yı ve insanı (âlemi) iki ayrı kategori olarak görmeye devam etmiş ve Tanrı’dan (=Allah) ilâhî bir yardım olarak Vahye, Vahyi anlamak için de akla sımsıkı sarılmış; Vahy’in rehberliğinde ve aklın gayreti ile bozulan bu insicamın, “yeniden ve nisbeten’ kurulacağını; hiç bozulmayacak insicamın ise ötede olacağını söylemiştir.