DİL, ÇOK KATMANLIDIR

Dili, gündelik hayatta ilk katmanı ile kullanırız; dilde (ilimde), derinleştikçe katmanlar açılır. (İlim, dil ile yapılır.)

Gündelik dilde bile bir kelimeyi, bağlama bağılı olarak farklı anlamlarda kullanıyoruz. 

Dilde kelimelerin düz anlamı, eş anlamı, yan anlamı, mecazî (= sembolik) anlamı, zıt anlamı, vs. vardır. Arapçada bunların karşılığı: müşterek, müsteâr ve müşekkektir. Müşterek, ortak demek. Meselâ canlı kelimesi, bitkiler, hayvanlar ve insanlar için ortaktır; hatta Tanrı da canlı/hayydır. Müsteâr, (şeyin) asıl anlamında değil, o şeyin başka bir şeye bir veya bir kaç cihetten benzemesi dolayısıyla kullanılır. Müşekkekte, o şeyin tam nasıl bişey olduğu, tam neye benzediği bilinmez ama yine de o şey, bişeye benzetilir; müşekkekte, hep bir şüphe (tereddüt) vardır. Müsteâr, o şeyi temsille, misalle, meselle anlatma; müşekkek, o şeyin tam ne olduğunu bilmeme ama bilmek için yine de bir yol aramadır. 

Düz anlam, zâhire (görünene); mecaz anlam, bâtına (görünmeyene) yakındır. Şeyler (= hiçbirşey), göründükleri gibi değildir. Şeyleri doğru ve tam anlamak (= anlayabilmek) için, zâhirden (görünenden) bâtına (görünmeyene) doğru yol almak ve bu yolu hiç kesintiye uğratmamak gerekir. Bu yol kesilirse, anlama bölünür ve bütünlük kaybolur. Kelimelerin sırf zâhirî anlamları ile yetinenler (= zâhirîler) de, kelimelerin sırf bâtınî anlamları ile yetinenler (= bâtınîler) de “yarı bilgindirler.”

(Allah :) “Hüve-l Evvel-ü ve-l Âhir-u ve-z Zâhir-u ve-l Bâtın’dır.” (57/3.)

Bizler, görünürler (= duyulurlar) dünyasından (= şehâdet âleminden), görünmeyenler (= bilinirler, akledilirler) dünyasına (= gayb âlemine) doğru yolculuk yapan varlıklarız. (Çoğumuz, yerinde sayıyor mu diyorsunuz?!.)

Her dilde az-çok buna benzer yapılar vardır ama bu yapının en mükemmel kurulumu, Kur'ân’dadır. Kur'ân bizi, en alçak katmandan alır, yüksek katmanlara doğru çıkarır.

En yüksek katman, Tanrı katıdır. Bu kata, sadece dille (= duyu ve akılla = duyulurla ve akledilirlerle/bilinirlerle) çıkılmaz, hâl (= sâlih amel) de şarttır. 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İHÂNET

İhânet : Verilen sözde durmamak. Arkadan vurmak. Vefâsız davranmak. Aldatmak. Hâinlik etmek... Ticarette. Siyasette. İnsanî ilişkilerde. Evlilikte ve Dinde... Dindeki ihânet, bütün alanları kapsar. Din, ticarette de siyasette de insanî ilişkilerde de hâinliği sevmez, istemez, hoş görmez. Mü’min, hiç kimseye (elinden geldiği, gücünün yettiği müddetçe) hâinlik (ihânet) etmez. Ederse, kendini (hâşâ)! Allah’a ihânet etmiş sayar. “Ey İman edenler! Allah’a ve Rasûlüne ihânet etmeyin = lâ tehūnû-Allaha ver Rasûl); (böyle yaparsanız), bile bile size verilen emânetlere de hâinlik etmiş olursunuz.” (8/27.) Çünkü Allah da Rasûlü de hâinleri sevmez. Çünkü Allah da Rasûlü de kimseye hâinlik etmez; O’nlar da Mü’min’dir, (Biri, El-Mü’min) Güvenilir’dir. Mü’min, Mü’min’e (El-Mü’min’e) güvenir = ihânet etmez. Mü’min, mü’mine ihânet etmez; ederse, hemen telâfî eder, özür (af) diler. Aslında mü’min, hiç kimseye ihânet etmez; ederse, rahat etmez, edemez. O, güvenilir biridir. Öyle olduğu için, El-Mü'm
Devamı

HADİS & SÜNNET

Hadis kelimesinin etimolojik kökü HDS (= حدث). Yaşanan olay, hâdise ve o olayın haberini vermek, demek. Sünnet kelimesinin etimolojik kökü ise, SNN veya (= سنة/ سن). Kanun, yasa, gelenek, cârî = yüyürlükteki uygulama demek. Her iki kelime de Efendimize nisbet edildiğinde, Hadis, Efendimizin yaşadığı olaylar karşısındaki tepkisine (= açıklamalarına); Sünnet ise uygulamalarına karşılık gelir; her ikisi de bağlayıcıdır. Hadis kelimesi Kur'ân’da, “hadîs-i Mûsâ, ahsen-ül hadîs, hadîs-ül cünûd, hâze-l hadîs” ve emir kalıbında (= fehaddis = anlat!) şeklinde kullanılır. Sünnet kelimesi ise, sünen ve sünnetullah şeklinde geçer. Hadisi daha çok “teorik ve söz”; Sünneti de daha çok “uygulama ve amel” şeklinde anlamak da mümkündür. Elbette Kur'ân, Efendimizin hayatı ile hayat bulmuştur. Efendimiz, Kur'ân’ı hem konuşarak açıklamış, hem de uygulayarak = yaşayarak hayat/ın/a aktarmıştır. Efendimizin yaşantısından önce, Ona Kur'ân inmeden önce de (cahiliyede de, daha önce de) yaşayan b
Devamı

RECM

Recm : Taşlama. Kovma. İlk akla gelen anlam, Hacc’da şeytan taşlama ve söz dinlemeyen = Rabbine isyan eden şeytanın Huzur’dan kovulması.  İlk olarak şeytanı kim kovdu?!. Rabbi. Pekiî, biz Hacc’da, o kovulmuş şeytanı (yeniden) neden ve nereye kovuyoruz; kovulan (o şeytan), nereye gidiyor?!. Allah’ın (Mülkünün) olmadığı ‘bir yer mi’ var?!. Yok. Öyleyse Allah, şeytanı bizim olmadığımız bir yere kovdu, ya da bizim şeytanın olduğu yerlerden uzak durmamızı istedi = istiyor. Aslında şeytan da (bizler de), Huzur’dan kovulduğumuzda gidebileceğimiz hiçbir yer yok = her yer Allah’ın Mülkü. Bilirsek, bizler aslında bir “sığıntıyız”!. En iyisi biz, “sığıntı gibi”! yaşamayı bırakalım da “şerefli bir hizmetçi = asil bir kul gibi” yaşayalım. Başka çaremiz (= gidebileceğimiz bir yer) yok!.  “Eûzü billlah’i min-eş şeytân-ir racîm.” demek, şeytandan (= kötülerden ve kötülüklerden) uzak durmak ve gönüllü olarak Allah’a sığınmaktır. Bu, bir “sığıntılık hâli”! değildir. Sığıntılık hâli, kovulduğu hâlde, gid
Devamı