TEMEL ya da DAYANAK

'Bütün düşüncelerini nihayetinde dine dayandırıyorsun; din ayrı, düşünce ayrı deniyor.'

Düşünceyi insanî/aklî bir faaliyet; dini de ilahî bir hususiyet ve kemâliyet olarak görmemiz gayet doğal ve normal.

İnsan aklı düşünmede/düşüncede zorlandığında, bu kemâliyetten yardım alır; tüm önemli ve etkili düşünürler, batıda da doğuda da bunu yapmışlardır; doğu, zaten büyük ölçüde “ora” ile bağını koparmamıştır ama batı sıkışınca ister istemez oradan yardım almaktan da kaçınmamıştır. Kant, Spinoza, Freud, Wittgenstein; daha uzakta Kepler, Newton, Augustinus, Aquinas, Aristo, Platon, ... hepsi fizik âlemde sıkışınca, metafizik âleme yolculuk yapmışlardır. Neticede batı bilimi de dine dayanır, ona seküler bir kılıf/elbise giydirmeyi pozitivistler başarmıştır ama bugün bu elbise bu bilime çook dar gelmektedir; bunun etkisi toplumsal alandan çok net fark edilmektedir.

İnsan aklı neticede “sınırlıdır” ve “Sınırsız, Kendi Kendine Yeten Bir Akla”! dayanmak durumundadır. Vesselâm.