TUTKU

Aşırı istek sonucu insanı ele geçiren ama insanın onu ele geçiremediği duygu ya da duygulanım durumudur tutku. Bu duygu, kötü bir şeye musallat olursa, insan kötü; iyi bir şeye musallat olursa da insan iyi olur. Kötü duygular da = kötü duygulanımlar da = şeytan da; iyi duygular da = iyi duygulanımlar da = melekler de insanın içindedir. İnsan tutkuya kapılınca akıl devreden çıkar. Kötü duyguya kapılanlarda öfke, nefret, şehvet gibi nefsanî hazlar = arzular; iyi duyguya kapılanlarda da sevgi, merhamet ve adâlet gibi (ilâhî) hasletler ön plana çıkar.

‘Normal insanlar’ bir işe = bir şeye (bir kişiye ve de Tanrı’ya) tutku ile bağlanamazlar; tutku, “anormal insanların”! işidir. Normalliğin olduğu gibi, anormalliğin de iyisi ve kötüsü olur; sadece tutkuya kapılan insanlar, normal = sıradan insanlara göre “anormal = sıra dışı bir hayat”! yaşarlar.

Aşk da tutku = tutulma ile başlar; mâşukta (âşık olunanda) kaybolma (mâşukla bir olma!) ile de ebedîleşir.

‘Tanrı aşkı’nın kaybı yoktur. “Tanrı’ya âşık olanlar = Tanrı’ya aşkla tutulanlar”!, kendilerini kaybetseler de Tanrı onları kaybetmez.