ÂDEM & ÂDEMOĞLU

Âdem, aslında taâ ilk başa gidersek, toprak bile yokken, adem’den = yokluktan yaratılmışti bivarlıktır; sadece Allah Varken, hiçbişey ve hiç kimse yoktu; çünkü ‘o zaman’ (zaman da yoktu!) Var Olan, sadece Allah’tı, Allah’tan başka hiçbişey yoktu ama bu yokluğu ve Allah’ın Varlığını Âdem’den başka kimse de bilemezdi; bunu bilmesi için Allah Âdem’i yarattı ve Onun soyuna da Âdemoğlu (= benî âdem) dedi.

Âdem (= insan), “mutlak varlık” değil, ‘sonradan’! “yoktan yaratılmış”! (görece) bir varlıktır. Âdem, bunu bilmez de kendine bir “mutlak varlık” atfederse, “yanlış” yapar, “ulûhiyet iddiâsında” bulunmuş olur.

Yoktan yok çıkar. Eğer başlangıçta hiçbişey olmasaydı = “yok” olsaydı (= yok, yoktur), hiçbişey olmazdı; bu yüzden “yok olmayan = El-Hayy-el Qayyûm Bir Var’ı =  Bir Varlık’ı” kabul etmek zorundayız; aksi hâlde yoktan = yokluktan varlık çıkarmış oluruz. Bizim, Allah Âdem’i yokluktan = adem’den yaratmıştır sözümüz, mutlak bir yokluğa tekâbül etmez; aksine, kategorik ve ontik olarak BAŞKA BİR VARLIK’A = MUTLAK VARLIK’a tekâbül eder; Mutlak Varlık varken her şey, yoktur ve yokluktur ve 'sonradan'! var olanlar da, ontik ve kategorik olarak O’ndan = İlk ve Mutlak Varlık'tan farklı varlıklardır. 

Pekiî, bu görünen varlığın hakikati nedir ve nerededir?

İlm-i İlâhî’deki 'yerinde'dir. = Allah’ın İlmi’ndedir.

Biz her ân değişsek de O, her şeyin ve herkesin ne olduğunu (ve ne olacağını) her ân bilir.

...

Devr’i (daireyi) tamamlamak :

1. Nereden geldiğini bilen, nereye gideceğini de bilir.

2. Nereden geldiğini bilmeyen, nereye gideceğini de bilmez.

3. Nereden geldiğini bildiği hâlde “başka bir yere = aslında olmayan! bir yere” giden, yolunu şaşırmıştır.

Devr’i (daireyi) tamamlayanlar, sadece birinci durumdakilerdir.

“innâ lillah/i ve innâ ileyhi râciûn.” (2/156.)