REKÂBET

Genelde ekonomik bir terim olarak kullandığımız bu kelimeyi hayatın her alanına taşıyabiliriz. Siyasette rekâbet, sporda rekâbet, iyilikte rekâbet, başarıda rekâbet, vs... bu kavramı “yarış” alanından çıkarır da kişiselleştirerek egomuzu şişirir üstünlüğe/üstün gelişe, o üstünlüğü de sahip oluşa ve övünce (fahr) dönüştürürsek, rekâbetin ‘yönünü’ değiştiririz ve öne geçenler, arkada kalanların yoluna sürekli engeller koymaya, geçtikleri yerlere barikatlar kurmaya başlar/lar.

Rekâbette asıl olan, herkesin yarışta olması, yarışın da (yasal, ahlâkî, ilâhî) kurallara göre yapılmasıdır.

...

Arapça zengin bir dil; belki de en zengin dil. Devenin biçook ismi gibi rekâbetin de biçok ismi var; bu isimleri nüansları ayırıyor. Müdarabe, ekonomik rekâbet, aynı zamanda şirket ortaklığı; münâfese, benlik davası güden ve kıskançlık içeren çekişme/yarışma; müzâhame, rakiplere zahmet veren siyasî çekişme, sözlerin çekişmesi, karşılıklı sataşma; müsabaka, centilmence yarışma; müsâcele, güzelce tartışma.

Asıl güzel, iyi, doğru rekâbet,  müsâbekadır (مسابقة); kelimenin kökü SBG (سبق). Bu kelime, ilâ (الى) harf-i ceri ile ileriye gidişi; alâ (على) harf-i ceri de geriye gidişi ifâde eder; Kitâb’ta türevleri ile birlikte 37 kez geçer; iki yerde de (Bakara, 148 ve Hadid, 21) emir şeklinde/formundadır, “koşun, yarışın”! der.

Kitâb, insanları Vâkıa’da meş’eme, meymene ve sâbiqûn olarak, ya da Mü’min, kâfir, münâfık olarak; Mü’minleri de Fâtır, 32’de ‘zâlim’, muqtesıd ve sâbiq olarak üçe ayırır. Sâbiq, öne geçen; sâbiqûn, öne geçenler demektir. Bu öne geçenler için 32. âyet : “işte büyük fadl (fazilet, kazanç) budur!.” derken, 33, 34 ve 35. âyetler onların öte dünyadaki hâllerini/durumlarını anlatır.

Bakmaya üşenenler için özet vereyim. Onlar için artık gam-gasevet, üzüntü-usanç, utanç, yorgunluk yok; onlara artık kimse kötü/incitici söz söyleyemeyecek; onlar ipekten elbiseler giyecek, altın ve incilerle bezenecekler... 

Hâşâ sümme hâşâ, Allah yalan söz söyler mi?!.

Yarışanlar (rekâbet edenler) bunun için yarışsın, rekâbet etsin...