BİLME = AKLETME TÜRLERİ

Akletme = Bilme Türleri 

• Beyan : Söze dayalı bilme.

• Burhan : Delile dayalı bilme.

• İrfan : Sezgiye (ilhâma) dayalı bilme.

• Vahye (= İlâhî Habere) dayalı bilme.

Vahiy, hem söz (= beyân) hem de burhandır (= aklî delildir); Vahiy, delilsiz (hevâdan) konuşmaz. Geriye sezgi (= irfan) kalıyor. Aklını, vahye göre doğru kullanan/lar, doğru sezgiler alırlar ve irfan sahibi olurlar; yanlış kullananlar da saçmalarlar, ‘istidrac ehli’ olurlar, sallarlar. 

Söze dayalı bilme, etimoloji, filoloji (= dil tahlilleri) ile. Vahiy Metnini = Mushaf’ı analizle.

Delile dayalı bilme, gözlem, deney ve (aklî) kıyas (tümevarım ve tümdengelim dahil) ile.

Sezgiye dayalı bilme, (olumlu-olumsuz) belli bir birikimle (!) mümkün.

Vahiy ile bilme, “seçilmişlere = mustafâ olanlara has.”!.

...

Aklın Sınırları

Akıl, neyi, nereye kadar bilebilir?!.

Soru bu.

Akıl, Tanrı dışında her şeyi bilebilir.

Kendini bile. 

Aklın bilemeyeceği tek husus Tanrı’dır; o akıl, Tanrı’yı bilmeye kalkarsa = cüret ederse, tanrısallaşır.

Tanrı’yı bilmeye kalkan (= Tanrı hakkında konuşan) ekoller, “sapık = sapkın”! ekollerdir. Buradan sakın agnostisizm çıkarılmasın, o başka bişey.

O (= Tanrı Bilgisi = Marifetullah), “a priori” bir bilgi = bir histir = bir sezgidir = bir inançtır. 

O, bilinemez; O’na sadece “inanılır = güvenilir.”!.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İHÂNET

İhânet : Verilen sözde durmamak. Arkadan vurmak. Vefâsız davranmak. Aldatmak. Hâinlik etmek... Ticarette. Siyasette. İnsanî ilişkilerde. Evlilikte ve Dinde... Dindeki ihânet, bütün alanları kapsar. Din, ticarette de siyasette de insanî ilişkilerde de hâinliği sevmez, istemez, hoş görmez. Mü’min, hiç kimseye (elinden geldiği, gücünün yettiği müddetçe) hâinlik (ihânet) etmez. Ederse, kendini (hâşâ)! Allah’a ihânet etmiş sayar. “Ey İman edenler! Allah’a ve Rasûlüne ihânet etmeyin = lâ tehūnû-Allaha ver Rasûl); (böyle yaparsanız), bile bile size verilen emânetlere de hâinlik etmiş olursunuz.” (8/27.) Çünkü Allah da Rasûlü de hâinleri sevmez. Çünkü Allah da Rasûlü de kimseye hâinlik etmez; O’nlar da Mü’min’dir, (Biri, El-Mü’min) Güvenilir’dir. Mü’min, Mü’min’e (El-Mü’min’e) güvenir = ihânet etmez. Mü’min, mü’mine ihânet etmez; ederse, hemen telâfî eder, özür (af) diler. Aslında mü’min, hiç kimseye ihânet etmez; ederse, rahat etmez, edemez. O, güvenilir biridir. Öyle olduğu için, El-Mü'm
Devamı

KELİME/KELÂM & KAVL/SÖZ

Kelime, harflerden oluşan anlamlı bütün, sözcük; kelm, yara, kesik. Kelâm, kelimelerin anlamlı ifâdeye, cümleye dönüşmesi. Kavl, ifâde, konuşma, beyân/beyânât, söz. Harflerin tek başına bir anlamı yoktur; onları en az iki kişi bir araya getirerek bir  anlam verir. O ile L, bir araya gelerek OL ve LO! olur. OL, anlamlı iken; LO, argoda seslenme demektir. ÖL ve LÖ de benzerdir. OLUŞ, ÖLÜŞ, ÖLÜM, LÖK  KÖK gibi... kelimeler, bir gramer düzeni içinde ve belli bir toplumsal oydaşma/konsessüs ile, dildeki (ve cümlerdeki) anlamlarına, yerlerine kavuşurlar. Mevcut oydaşma/konsessüs bozulur da yeni bir oydaşma/konsessüse karar verilirse; bu, yeni bir dil demek olur; dillerin farklılığı bunu gösterir. Kelâm = kelimeler, bir tür paroller/parolalardır. İlâhî kelâm, ilk etapta Allah ile Elçi (Elçiler = Cebrâil ve Peygamber) arasındaki parole/parola; sonra da biz insanlar arasındaki paroladır. Bizler, Allah ile Elçi (Elçiler = Cebrâil ve Peygamber) arasındaki parole/parolayı bilemeyiz, çözemeyiz, bu
Devamı

HADİS & SÜNNET

Hadis kelimesinin etimolojik kökü HDS (= حدث). Yaşanan olay, hâdise ve o olayın haberini vermek, demek. Sünnet kelimesinin etimolojik kökü ise, SNN veya (= سنة/ سن). Kanun, yasa, gelenek, cârî = yüyürlükteki uygulama demek. Her iki kelime de Efendimize nisbet edildiğinde, Hadis, Efendimizin yaşadığı olaylar karşısındaki tepkisine (= açıklamalarına); Sünnet ise uygulamalarına karşılık gelir; her ikisi de bağlayıcıdır. Hadis kelimesi Kur'ân’da, “hadîs-i Mûsâ, ahsen-ül hadîs, hadîs-ül cünûd, hâze-l hadîs” ve emir kalıbında (= fehaddis = anlat!) şeklinde kullanılır. Sünnet kelimesi ise, sünen ve sünnetullah şeklinde geçer. Hadisi daha çok “teorik ve söz”; Sünneti de daha çok “uygulama ve amel” şeklinde anlamak da mümkündür. Elbette Kur'ân, Efendimizin hayatı ile hayat bulmuştur. Efendimiz, Kur'ân’ı hem konuşarak açıklamış, hem de uygulayarak = yaşayarak hayat/ın/a aktarmıştır. Efendimizin yaşantısından önce, Ona Kur'ân inmeden önce de (cahiliyede de, daha önce de) yaşayan b
Devamı