OXİMORON

Oksimoron, zıt (= karşıt, çelişik) anlamlı kelimeleri bir araya getiren anlamlı sözcük veya cümle. Oximoron kelimesi, paradox kelimesi ile benzerlik gösterir; paradoksda anlam/sonuç, çelişik ve olumsuzdur; oximorondaki anlam, olumludur. Gündelik dilde, özel halk otobüsü (özel ile halk); sessiz çığlık; hiç kimse; yaşayan ölü; tek kişilik ümmet; deli dolu bir velî, zorunlu bağış; köşeli daire; barış için savaş; ateist imam; gibi kullanımlar, oximoron örnekleridir.

‘Tek kişilik ümmet’, ‘yaşayan ölü’, ‘hiç kimse’ ve ‘deli dolu bir velî’deki oximoronları kısaca şerh edelim. 

Normalde ümmet, çok kişiden oluşur; tek kişilik ümmet olmaz = tek kişi, çok kişi olmaz. Normal, kime göre normal?!.

Yaşayan ölü. Ölü yaşar mı?!. Baktığımız yere, içinde bulunduğunuz duruma bağlı. Burada, “kutsal bir amaç veya değer” için ölenlere, ölü demiyor, şehit diyoruz. “Kutsal bir amacı veya değeri” olmayanlara, onun için bişey yapmayanlara da "yaşayan ölü" diyoruz.

Hiç kimse. Olmayan kişi. Kimse, kişidir, var olandır; hiç, yokluk, bulunmama/olmama; herkes ise, çokluk, varlık, bulunma/olma bildirir.

Deli dolu bir velî. Deli mi, velî mi; yoksa, hem deli hem de velî mi?!. Bana göre deli, sana göre velî. Sana göre normal, bana göre anormal, gibi. Bu konuda son kararı kim verir?!. Allah.

...

Kimileri (= özellikle ateistler), kul kelimesine de tek kelimelik  (= özgür köle gibi) bir oximoron, yanlış söyledim, paradox olarak yaklaşırlar. Özgür bir insan, bi başkasına (bu, Tanrı bile olsa!) kul (= köle) olamaz, derler. Tarafsız ve insaflı bir gözlemci için, kul kelimesi oximoron içerebilir, ama ateistler için bu, bir paradokstur.

Kul olmayan (= kul olma lezzetini tatmayan) için, bu oximoronik durum, akılla aşılamaz. “Olmak için ölmeyi” göze alan şehitleri, ancak şehitler anlar; onları biz, ne anlayabilir ne de anlatabiliriz.