JETON

Jeton, eskiden, telefonlarda, vapur turnikelerinde; şimdi de oyun makinelerinde para yerine kullanılan metal veya plastik araç. Ben, bu yazıda “jeton düşmesi” deyimini, anlama problemi bağlamında ele alacağım.

Anlama, jetonun er ya da geç düşmesi veya hiç düşmemesi midir?!.

İletişim, bir kaynaktan ötekine bir mesaj iletimi ise, aradaki kanalların açık olması, “jetonun” karşı tarafa “tık etmesi = vurması”, değmesi gerekir. Son cümledeki jetonu, mesajın kodlu (sese veya yazıya bürünmüş) hâline karşılık kullandım.

Kanalda parazit (= gürültü) varsa veya jeton köşeliyse (= kanala uygun değilse), jeton düşmez ve mesaj iletilemez; kanalın mesafesi uzun olduğunda da, mesaj karşı tarafa geç ulaşır.

...

“... onların kalpleri vardır, kavramazlar/anlamazlar; gözleri vardır, görmezler; kulakları vardır, duymazlar; onlar, hayvanlar gibidir; belki de daha aşağı. İşte asıl ğafiller onlardır.” (7/179.)

Onların kalpleri ile akılları arasındaki; gözleri ile görmeleri (= gördüklerini anlamaları), kulakları ile duymaları (= duyduklarını anlamaları) arasındaki mesafe belli ki çook büyüktür; yahut, “görme, duyma ve anlama kanallarında” ciddî problemler = parazitler vardır; bundan dolayı onlar, ya çook geç anlarlar (= jetonları çok geç düşer) ya da hiç anlamazlar (= jetonları hiç düşmez.)

“Jetonları çook hızlı ve parazitsiz bir şekilde düşenlerin”, anlaması/kavraması çook hızlı olur. Bu hâle, insanî düzeyde “içe doğma, hads = sezgi veya anlık iletişim” denir. Allah-u A’lem, vahiyde bu işlem çook çook hızlı, çook çook temiz = çook çook mükemmel bir şekilde gerçekleşir. (Bknz. Necm, 1-18.)

Allah-u A’lem, Vahiy, ışık hızında, Nûr (= ışık) ile gerçekleşen bir iletişimdir.

Anlamamıza bakarsak, bizim iletişimimiz, kaplumbağa hızında bile değil; “jetonlarımız” çook geç düşüyor. Bir ân önce/âcilen, gözlerimizdeki “katarağı” (= perdeyi); kulaklarımızdaki “pası” (= vakrayı); kalplerimizdeki “kiri, örtüyü” (= ekinneyi) temizlememiz veya kaldırmamız lâzım. (Bknz. 17/46.)