FERT ve TOPLUM

Fert yerine birey, kişi, şahıs; toplum yerine, cemaat, cemiyet, topluluk da kullanılabilir.

Tek başına olan ve yaşayan kişiye fert denir ama böyle bir insanî yaşam aslâ mümkün değildir; ama ferdiyet (= şahsiyet, birey olma hâli), kişiyi toplumda = insanlar arasında kaybolmaktan, yok olmaktan korur, ona bir kimlik, bir kişilik ve bir şahsiyet kazandırır. 

Bu kimlik, kişilik ve şahsiyet, toplumda ve toplumla mı kazanılır?, sorusu, ‘tavuk mu yumurta mı’ sorusuna benzer; şimdilik oraya girmiyorum.

Fert olma, kişi olma, birey olma veya şahsiyet kazanma, “özel ve biricik olma” demektir. Özel olma, bende olanın başkasında olmamasıdır. Benimle senin, hatta sizin = hepimizin bir çoook ortak özellikleri vardır ama benimle seni ayıran bişeyler de vardır, ki işte o şey/ler, beni ben, seni de sen, yapmaktadır.

Ben : siz de benim gibi olun = düşünün! diye, bende olanı sizinle paylaşırken, aslında “bende olanı”! toplumsallaştırıyorum. Dilin toplumsallaştırma özelliği, bireyleri birbirlerine yakınlaştırmaya, yaklaştırmaya benzetmeye ma’tuftur. Toplumsallaştırılamayan (= ortaklaştırılamayan) şey, dile dökülemez. Şahsiyet, ferdiyet, bireysellik, toplumsallaştırılamayan, toplumsallaş(a)mayan bişey olduğu için, dile dökülemez ve bir başka fert, şahıs veya birey tarafından bilinemez; her kişi özeldir; kimse kimseyi tam anlayamaz.

Tanrı, ferdî bazda, toplumsallaştırılamayan (= ortaklaştırılamayan), kişiye özel; ama toplumsal bazda, toplumsallaştırılması gereken (= ortaklaştırılması gereken) bir “Güç’tür” ki, bu Güç, hem kişiye özel olsun hem de toplumda birlik ve bütünlüğü sağlasın.

Tanrı, “Tek ve Bir” olduğu (= O’nun gibi, O’na benzer bir Tanrı olmadığı = bir Tanrı toplumu = Tanrılar panteonu olmadığı) için, Tanrı “Çook Özel’dir”, onun için O’nun mâhiyeti kimse tarafından “bilinemez”! ama, “O’nun Özelliği = Tekliği ve Birliği”, bizler tarafından “toplumsallaştırılabilir.”!.

...

Her fert (= her şahıs, her birey), sadece kendini bilebilir; bibaşkasını bilemez.

İnananlar için En Mükemmel = En Kâmil “Şahsiyet”! (= Ahadiyet?!), Tanrı’dır. (Allah’a şahsiyet dememek ve O’na antropomorfik yaklaşmamak için Tanrı kelimesini kullandım). İşte O Tanrı, “Çook Özel” bir Tanrı’dır; O, hem Kendini bilir hem de tüm fertleri = bizleri bilir. ‘Tanrılık’ (= Tanrı olma hâli), böyle bi hâl olsa gerek!.