LOGOS, ETHOS, EROS ve PATHOS

Kısaca LEEP.

Logos : Bilgi taşıyan Söz, Kelâm.

Ethos : Ahlâkîlik, ahlâkî davranabilme.

Eros : Bi başkasına (ötekine) ilgi (= Sevgi) duyabilme ve bu şekilde (severek) var olabilme/kalabilme ve var edebilme.

Pathos : Acı. Kendini ve bi başkasını (ötekini) var ederken acı çekme/çekebilme. 

Sadece logos, felsefenin; hepsi de (= logos, eros, ethos ve pathos), dinin alanına girer; felsefe, eros, ethos ve pathos’a yabancıdır.

Logos, Kitâb’tır, Hitâb’dır, Söz’dür, Kelâm’dır.

Eros, bu Kitâb’ın, Hitâb’ın, Söz’ün, Kelâm’ın sevgisidir.

Ethos, bu Kitâb’ın, Hitâb’ın, Söz’ün, Kelâm’ın hayata (yaşama, fiiliyata) aktarımıdır, ahlâktır.

Pathos, Kitâb’ın, Hitâb’ın, Söz’ün, Kelâm’ın hayata (yaşama, fiiliyata) aktarımında çekilen kutsal acı ve hazdır.

Bu acıyı ve hazzı kutsal kılan da Tanrı’nın Rızasıdır, Tanrı’dır. 

Tanrı, bize Söz’ünü (= Kelâm’ını, Logos'unu) göndererek bize Kendini sevdirir (= Eros); biz de O’nu sevdiğimiz için O’na ve O’nun yarattıklarına ahlâklı davranırız (= Ethos); bunları yaparken de kutsal acıyla ve kutsal hazla (= Pathos’la) tanışırız = kutsal acıyı ve kutsal hazzı (= Pathos’u) tadarız. 

Logos, imansa; eros, ethos ve pathos da ameldir.

“âmenû ve amil-us salihât.” = İman edin ve sâlih amel işleyin!.

Sâlih amel işlemek, o ameli (amelleri = Allah’ı) sevmekle, ve bu uğurda zorluklara katlanmakla (= Allah için acı çekmekle) mümkün. Bir amelde kutsal zorluk (= kutsal acı) yoksa, o amelin (amellerin) tadı da tuzu da kıymeti de yoktur!.