YAKIN/LAŞMA = KURB/İYET

Yakın, kurb; kurban, yakın olan kişi, kurb’un ism-i fâili. Kurban (bayramı) yeni geçti; Allah kabul etsin kurbanlarımızı kestik; kelimenin anlamı böyle ise, kesilen kurban mı, o kurbanı kesen mi Rabbe yakın olmuştur, sorusunu sorayım ve bir başka yakınlaşma vesilesi olan nafilelere geçeyim.

Nafileyi biz, Türkçede boş, boşuna, fazladan, gereksiz anlamında kullanırız. Kelimenin Arapçada kullanılışı bağış ve ganimete karşılıktır; kökü, nefel/e (نفل); çoğulu enfal (انفال). Kelime, Kitâb’ta 4 yerde geçer. Enfal 1. âyette iki kez, İsrâ, 79 ve Enbiya, 72’de. Enfal’dekiler savaş ganimeti; İsrâ’daki, “has kullara” özgü ibâdet; Enbiya’daki, Hz. İbrâhim’e verilen sâlih oğul (= İshâk) ve torun (= Ya’kûb). “... ve küllen cealnâ sâlihîn. = hepsini sâlih kıldık”. Bu üç âyetteki nafileler, gereksiz, boş, fazladan olabilir mi?!. Enfal 1, Bedir Savaşında elde edilen ganimetler. Ki bu savaş, İslâm tarihinin en önemli, en değerli savaşıdır; dinde sebat eden, çook yokluk, yoksulluk ve eziyetler çekmiş sâlih kullara nasip edilmiştir. İsra 79, “Rabbe yakınlaşan özel kullardan” olmak istiyorsan, herkesin yaptığı/yapması gerektiği farzlarla yetinme ekstra ibâdetler yap (= gece de çalış, teheccüde kalk), ki Rabbinden özel bir bağışa (= nefele) kavuşabilesin. Keyfine düşkün olursan (= gece horul horul uyursan), bunu kaçırırsın. Rab, özel ve güzel insanlara, nafilelerle özel ve güzel bağışlar (ganimetler) ihsan eder = verir.

Nafile ibâdetler, farz ibâdetlere ilâve ibâdetlerdir. Farz ibâdetleri (görevleri) yapmakta zorlananlar, nafile ibâdetleri yapamazlar ve ekstra sorumluluklar alamazlar; Rab de onlara “özel/fazladan ikramda” bulunmaz.

Herkese çalışmasının karşılığı verilir. = “ve en leyse lil insâni illâ mâ seâ’” (53/39) Rabbimizin lütfu da fazlı da ikramı da çook geniştir; herkesin neyi, ne için yaptığını bilir, görür; ona göre verir. Herkes O’na aynı yakınlıkta değildir. (Bknz. 8/4. 3/163. 6/132) O’nun Katında O’nun Elçilerinin (= Rasüllerinin, Peygamberlerinin) bile dereceleri farklıdır. (Bknz. 2/253)