ELEŞTİRİ

Tenkit. Kritik. Muâheze. Sorgulama...

Eleştiriyi üçe ayırabiliriz :

• Yapıcı eleştiri.

• Yıkıcı eleştiri.

• Sorgulayıcı (= hesap sorucu) eleştiri.

Eleştirinin 1. türü makbuldür. 2. tür, adı üstünde yıkar. 3. tür ise tepeden bakar, bilmişlik taslar, küçük görür. 1. tür, hem doğruların açığa çıkmasına hem de insanların kazanılmasına yol açar. 2. ve 3. türlerde amaç, doğruya (hakikate) ulaşmak değil, egoyu tatmin etmektir.

Müslüman, 1. tür eleştiriyi esas alır. Çünkü onun amacı kendi değil, insanların doğruyu bulması (görmesi) = hidâyeti bulması = hidâyete ermesidir. 

Yıkıcı eleştiri, "eleştiri" şeytanın; sorgulayıcı veya hesap sorucu eleştiri de hâkimin işidir.

Muâheze ise El-Hakîm Olan'ın.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

NEREYE?!.

Nereye?!. - Okula. İşe. Alış-verişe. Tatile... - Ânlık olarak sormadım, tüm zamanlık sordum; hayatın, hayat yolculuğunun tümünü kast ettim. Blog adresimi değiştirince, telefonumda kayıtlı numaralara mesaj gönderdim. Bir numaradan şöyle bir geri bildirim mesajı geldi. ‘Ben, eşiyim; “...” kaybettik.’ Kaybedilenle neredeyse 15 yılı beraber geçirdik; okul ve iş arkadaşımdı. Allah rahmet etsin. O gece uykum kaçtı, uyuyamadım. Sahi, uykuyu ne kaçırır da gelmez?. Bunu başka bir yazıda ele alalım; konudan sapmayalım. Arkadaşım, eşine göre, kayboldu = eşi onu kaybetti. (aslında gâib/gayb etti.) Pekiî ölen, kazandı mı; yoksa o da mı kaybetti?!. Bilmiyoruz. Kim biliyor?!. Ölen ve Rabbi. Bilemeyiz mi?!. Rabbimizin bildirmesiyle biliriz. O, bize, böyle yaşarsanız, kazanır; şöyle yaşarsanız, kaybedersiniz; diyor. İnanıp-inanmamak ve O’nun dediğine göre yaşayıp-yaşamamak bize kalmış. Sizce, riske girmeye değer mi?!. Kazanırsak da kaybedersek de çoook şey kazanıp-kaybedeceğiz. Sırf buradaki kayıp ...
Devamı

İMSAK ve İFTAR

Oruç, imsak ve iftardır. İmsakın kökü, NSK (= نسك), nüsk. Nüsük, ibâdet ve taat üzre yaşanan bir hayat, züht ve hacdaki kurbanın adı.  Mensek, çoğulu menâsik de aynı kök. Menâsik, ibâdet yapma, Allah’a tapma şekilleri, ritüeller. (Bknz. 2/128.) İmsak, tutmak.  Neyi?!. İstenmeyen (= süflî, şeytanî) arzuları.  Pekiî, normal yeme-içme ve cinsî münasebet, istenmeyen (= süflî, şeytanî) arzulardan mıdır ki, oruç emredilmiştir?!.  Önce, tüm arzuları belli bir süreliğine kontrol (= terbiye) etmek; sonra da, aralarından istenmeyen (= süflî, şeytanî) arzuları seçmek gerekir; yoksa hayat devam edemez. Oruç, bir ömür, istenmeyen (= süflî, şeytanî) arzuları tutmak; istenen (= insanî, islâmî) arzuları açmak (= iftar) içindir. Ramazan boyunca bir ay, tüm arzular kontrol (= terbiye, ıslâh) edilir, ve on bir aya (= tüm seneye) teşmîl edilir. Rabbe kulluk, arzuların kontrol (= terbiye, ıslâh) edilmesidir. Sizce Rabbe kulluk, bir ayla (= Ramazan’la) sınırlı olabilir mi?!. Bir ay Allah’...
Devamı

DİKKATLİ/DİKKATLE DİNLEMEK

Dikkatle dinlemek, dinlenilene kendini vermek, dinlerken kendinden geçmektir; kulak misafiri olmak değil. Yoğun enformasyon (= mâlumât), bizi dikkatten uzaklaştırıyor. Her şeye kulak kesiliyoruz ama hiçbir şeyi tam duymuyor, anlamıyoruz. ... Tebettül okuması/dinlemesi, tertil ile başlar ve gece (herkes uykuda iken, ortalığa sessizlik hâkimken) yapılır; gündüzün meşguliyetleri çoktur. (Bknz. 73/4-6) RTL, tertil, düzenli ve sık okuma; retil, tren. Tertil, kelime veya kavramları birbirine ‘ulayarak, bağlayarak’ okuma; tebettül, BTL, dış dünyadan/her şeyden ve kendinden geçerek (= koparak; betele, kopmak), her türlü kirden/pislikten arınarak, temiz, saf bir okuma. Bu saf okuma (= arınma), bize modern eğitimin yüklediği önyargılardan (ön bilgilerden), zehirli, kirli, kirletilmiş beyindekilerden arınarak, temiz fıtrata dönerek okumadır. Modern dünya, (modern) insanı hem gece hem de gündüz, formel ve enformel kurumları ile (zihnen) kirletiyor. Şeytan/lar kılık değiştirdi; televizyon oldu, oku...
Devamı