HASENÂT

Hasenât, hasene’nin çoğulu; iyilikler demek.

Bizi dünyada da âhirette de kurtaracak olan iyiliklerimizdir.

İyilik yapmak için, (önce) kötülüklerden uzak durmak gerekir.

İyilik nedir?!.

Kişisel menfaat gözetmeden = Allah rızası için iş yapılması; kişinin kendine, içinde yaşadığı topluma = başkalarına yardım etmesi.

Kötülük nedir?!.

Kişinin kendine, içinde yaşadığı topluma = başkalarına zarar vermesi, seyyiât. Haram olan yiyecek ve içeceklerin (içki, domuz eti, vs.) tüketilmesi.  Aldatma = yalan söyleme. Haksızlık yapma = zulüm. Hırsızlık yapma = çalma. Zina etme = başkasının namusuna zarar verme. Dedi-kodu yapma, iftira atma. Haset = kıskançlık. Kumar, vb.

Haksız yere, haram yoldan dünyanın parasını kazansak, dünyayı satın alsak, ne olacak?!.

Hadi soruyu şöyle de sorayım. Helâl yoldan dünyanın parasını kazansak, dünyayı satın alsak, ne olacak?!. Bu kazancı götürebilecek miyiz?!. Bu, ötede bizi kurtaracak geçerli akçe olacak mı?!. Kitâb, olmayacak; dünya dolusu, hatta bikaç misli altınları olsa, ve bunları azabın şiddetinden kurtulmak için fidye olarak vermeye kalksalar, geçersiz, diyor. (Bknz. 3/91. 5/36. 10/54. 39/47.)

Orada geçerli akçe iyilik. İyiliklerimizi çoğaltalım. Hep dünya ve dünyalık için çalışmayalım. Bize burada yeterli olanla yetinelim; daha çok öteye/âhirete “yatırım”! yapalım. Çünkü ötedeki/âhiretteki hayat sonsuz, ebedî; ve burada kazanılıyor. 

Bu dünyanın geçici olduğunu unutmamız, bizi aldatıyor; hiç ölmeyecekmişiz gibi bu dünya için çalışıyoruz; geride kalanlar kavga etsin (!), çalışmasın, yatsın, rahat etsinler!, diye malı-mülkü, parayı-pulu, altını-kuruşu yığıyor/biriktiriyoruz. 

Ölünce bizim kendi rahatımız ne olacak, biz nasıl rahat edeceğiz?!.

Vallahi, Billahi, Tallahi, kötülüklerden uzak durup, iyilikler yapamazsak, rahat yüzü göremeyeceğiz. 

Ötede bizi kurtaracak olan, sadece iyiliklerimiz, burada yaptığımız sâlih amellerimizdir.

Neler iyiliktir?!.

İyi niyet. Samimiyet. Güler yüz. Temizlik. Doğru söz. Malî veya fikrî yardım. Yol gösterme. Yoldaki bir engeli kaldırma. Suyu, havayı, toprağı kirletmeme. Susuza su; aça ekmek; cahile öğüt/nasihat verme. Haksızı, zalimi uyarma. İsraf etmeme, vb.

Bütün bunları yapabilmek için hazırlık (= alıştırma, egzersiz, prova) yapmak lâzım. Bireysel ve toplumsal ibâdetler, bizi bunlara (iyiliklere) moral-motivasyon (= psikolojik, içsel) olarak hazırlar. İbâdetlerin Allah için olması/yapılması, onlara Allah’ın ihtiyacı olduğu için değil, bizde iyiliğe güç veren samimiyetin ve iyi niyetin tesisi için. Bir eylemi iyi/sâlih yapan şey, kişideki bu samimiyet, iyi ve temiz niyettir.

İyilik, temizliktir; kötülük, pisliktir. Temiz olanların yeri, (temiz olan) cennet; pis olanların yeri ateştir; ateş, sudan çok daha güçlü bir temizleyicidir.