SINA(N)MAK

Dünya (hayatı), sınanma (= sınav) yeri. İnsanın dünyaya gönderilme amacı, kulluk. 

Varlıktaki (= bolluktaki) kullukla, yokluktaki (= darlıktaki) kulluk aynı değil. İnsan, hem varlıkla (= bollukla) hem yoklukla (= darlıkla) denenir/sınanır. Varlıktaki (bolluktaki) kulluk, şükürle; yokluktaki (darlıktaki) kulluk, sabırla kazanılır. Bazı insanlar hiç yokluk (darlık); bazıları da hiç varlık (bolluk) görmez, görmeyebilir; kimine de her ikisi sırayla veya dönüşümlü gelir.

Bazı insanın başına darlık gelince Rabbine yalvarır (= duâ eder); o darlık ondan gidince (= bollukta) Rabbini unutur ve bu (zenginlik/bolluk) benim ilmim (= gayretim, çalışmam) sayesinde bana verilmiştir, der. (Bknz. 39/49.) Bazıları da daha “ileri”! gider, daha önce yalvardığı Rabbini unutur ve insanları Rabbin yolundan alıkoyar. (Bknz. 39/8.)

Bazılarının Allah’a kulluğu ise bıçak sırtındadır (= alâ harf); bu kulluk, en küçük bir bişeyle değişir; küçük bir iyilikten memnun olur; küçük bir sıkıntıda döner, isyan eder. (Bknz. 22/11.)

Bazılarının da (çook az insanın) başına çook büyük sıkıntılar (= uzun süreli belâlar = açlık, hastalık, ölüm, vb.) gelse bile, isyan etmez, sabreder. Bazıları da bollukta (varlıkta) isyan eder, şımarır, kendini bişey zanneder.

Hayatın bin bir hâli var. Her hâlde, Elhamdülillah (= “Elhamdülillah-i alâ külli hâl”) ‘diyenler’! kazanacak; hâl değişimlerinde yalpalayanlar (= Rabbi, Rabbin imtihanını unutanlar) ise kaybedecek.

...

Her insan rahat (= huzurlu, mutlu) yaşamak ister ve bunu gerçekleştirmek için gayret eder ama bu dünya, buna müsait bir dünya değil; dünya imtihan dünyası; imtihan (= kullukta samimiyetin testi) için “çeldirici”! (doğru-yanlış, iyi-kötü, güzel-çirkin, zor-kolay, vb.) sorular sorulur.

Ötede imtihan yok; kazanan, ebedî mutlu; kaybeden, ebedî mutsuz olacak...