SALÂT, SALAVÂT ve SALÂ (= 3S)

Salât, namaz. Namaz, Farsça. Bu kelime, salât kelimesindeki semantiği maalesef tam karşılayamıyor. Salât, salavât ve salâ kelimeleri birlikte düşünüldüğünde bir bütünlük arz ederler.

Salât, Allah’tan destek (yardım) istemek, yardım almak (= namaz, en büyük duâdır); salavât, Allah’tan aldığımız bu yardımı O’nun dininin insanî düzeydeki en mükemmel temsilcisi, insanların en güzel önderi (rehberi) Efendimize destek için kullanmak; salâ, insanları bu desteğe (yardıma) çağırmaktır. (= salâ vermektir.)

Namazda okuduğumuz duâlar (= sûreler), özellikle Fâtihâ, (Fâtihâ, aynı zamanda en büyük duâdır. İyyâKe na’budu ve iyyaKe neste’în), sadece Allah’tan yardım isteme değil de nedir?!. O’nun yardımı olmazsa, O’ndan yardım almazsak, biz ne yapabiliriz ki?!. İşte alınan bu yardımı O’nun Elçisi ve O’nun dini için kullanmak, salavât (getirmek!); bizim gibi diğer insanları bu iş için güç birliğine = yardıma çağırmak da salâdır. 

Abdest (vudû’), Huzûr’da/n yardım almak, güç toplamak, şarj olmak için maddî ve manevî (= bedenî ve fikrî) hazırlık ve temizlik; namaz (= salât), Huzûr’da huşû ile duruş ve yalvarış-yakarış; salâvat, Oradan alınan gücü kullanış; salâ, bu işe, bu göreve cemaati (ahâliyi) çağırıştır. Salâ ile ezan neredeyse aynı vazifeyi görür. Ezan, namaza (salâta) da’vet; salâ, yardımlaşmaya da’vettir.

“Namaz (= salât), dinin direğidir, kim onu terk ederse dinini yıkmış olur.” (Hadis-i Şerif.) Din, namaz ile (salat ile) ayakta kalır; salâvat ile desteklenir; salâ ile de güçlenir. 

Salât, en büyük, en komplike, en mükemmel duâdır, yakarıştır. Duâ ve yakarış, niçin yapılır?!. Yardım almak için. İşte, namazda (= salâtta) alınan bu yardım, O’nun dini ve O’nun Elçisi (O’nun Elçisine yardım) için kullanılınca salâvat olur. Buna tek başımıza gücümüz yetmeyince de salâ verir, bizim gibi musallîleri (= namaz kılanları) yardıma, birbirimize desteğe çağırırız.

Cuma salâsı da cenaze salâsı da birer duyurudur, ilandır. Bu uygulama, Osmanlı döneminde başlamış ve bir gelenek hâlini almıştır. Asıl salâ, namazda (salâtta, salâtla) güç toplayan Mü’minleri, îlâ-ı kelimetullah için = Allah’ın dinini yüceltmek için = Hz. Muhammed’e destek = cehd/katkı (= salâvat) vermek için, Allah yolunda yapılan cihada (= ortak mücadeleye) katılma/k için yapılan çağrı ve çağırmadır.

Salâtı (namazı) ciddiye alalım ve (aslâ) terk etmeyelim ki, salâvatımızın biönemi, bideğeri olsun ve salâyı duyunca da koşabilelim.