BÖLÜNME

Bölünme : Bütünden ayrılma, hizipleşme.

Bir bütün, ikiye ve daha çok parçaya, çook farklı şekillerde bölünebilir. İkiye bölünme, hak-bâtıl (= iyi-kötü, doğru-yanlış, güzel-çirkin) şeklinde; üç ve daha çok sayıdaki bölünmeler, ya ikiye bölünen bir tarafın içinden ya da iki taraftan küçük grupların birleşmesiyle olur.

Ben, kendini hak görenlerin bölünmesinden (= mezhepler ve cemaatlerden) kısaca söz edeceğim. Mezhepler, itikadî (fikrî) ve fıkhî (içtihâdî) farklılıklardan; cemaatler, amelî (tasavvufî) farklılıklardan dolayı (hak olan) bütünden ayrılırlar!. Mezhebî farklılıklar, yorum/anlayış farklılıklarından veya zihnî farklılıklardan; cemaat farklılıkları, durum/yaşayış farklılıklarından olur/oluşur.

Bu durum, aynı zamanda bir tür çeşitlilik ve zenginliktir; tek-tipleşmeyi önler, tatlı bir rekabete yol verir; iyidir de.

Ama,

Mezhepçilik ve cemaatçilik yapılırsa, mezhepler ve cemaatler arasındaki (geçiş ve diyalog) kapılar/ı kapalı tutulursa, ‘büyük hak bütünü’ içinde kalınmazsa, her mezhep ve her cemaat “özerkleşir”! ve yalnız kendini “hak”, diğerlerini “bâtıl” ilân etmeye başlar. İşte, tehlikeli olan budur, burasıdır.

Mezhep ve cemaat taassubu, en az kavim taassubu (= kavmî asabiyet = milliyetçilik) kadar tehlikelidir. Mezhep ve cemaat taassubu, dînî milliyetçiliktir. (Dînî milliyetçilik tanımlaması, kullanmaktan kaçındığım ve sevmediğim bir tanımlama. Orijininde din, millet; millet, dindir. (= millete ebîküm İbrâhim/22/78); ama modern (Fransız) kültür/ü, bu iki kavramı (da) ayırmıştır. Bu kültürden etkilenen ‘dindarlar’! da, ‘din içinde din veya dinden ayrı bir din’ oluşturmakta olduklarının belki bugün farkında değiller ama iş buralara doğru gidiyor.)

Irkî yorumlara dayalı Türk İslâm’ı, Arap İslâm’ı, Fars İslâm’ı yanında, mezheplere ve cemaatlere dayalı tasavvufî İslâm’lar da oluşmaya (ve özerkleşmeye) başladı.

Bu İslâm’ların, doğal hâlleri ile yaşanması doğrudur; ama bunların İslâm’ı sadece biz temsil ediyoruz iddiasını dillendirmeleri yanlıştır. İslâm, yaşanan tüm hayatlara, coğrafyalara ve ırklara kendi rengini verir. Bu renkleri evrensel İslâm Bayrağı olarak sembolleştirmek yanlıştır; bölünme sebebidir ve tehlikelidir.