TEMİZLİK

Temizlik kelimesini Arapça, tahâret, nezâfet, nekâvet ve zekât kelimeleri ile karşılar; karşıtları, necâset = necs; recâset = rics ve habâset = hubstur; necs de rics de hubs da “pislik”tir.

Tahâret, Fıkıh’ta istibrâ ve istincâdır. İstibrâ, sidikten arınma; istincâ, dışkıdan arınmadır. Oysa istibrâ, berae’den türer, berâet de, suçtan = günahtan temizlenmedir. Kitâb, tahâreti manevî temizlik anlamında da kullanır. “Onlardan sadaka ve zekât al!.” Ki, temizlensinler (2/242, 9/103, 24/28 ve 30, 35/18) der.

Nezâfet, beden temizliği yanında ahlâk (huy) temizliğini de ifâde eder. “En-nezâfetü minel îman. = Temizlik imandandır.” (Hadis-i Şerif)

Nekâvet, vicdan temizliğidir.

Zekât (ve sadaka), malı temizleyerek emeği (o malı kazanan kişiyi) de temizler. Ancak temiz adamlar infâk edebilirler.

Necâset, beden pisliği yanında mal/kazanç ve duygu-düşünce pisliğini de ifâde eder. Temiz bir şey/mal, helâl olmayan yollarla, zulümle kazanılırsa necis olur. Bazı mallar, yiyecekler ve ameller ise bizatihî pistir, bunlara da rics denir. Mallara domuz eti ve kanı; amellere her türlü şeytanî işleri =  içki, kumar, dikili taşlar ve şans oyunlarını verebiliriz; bunlara Kitâb, ‘ricsün min amel’iş şeytân’ (5/90) der. Bunların kendilerinde bir pislik yoktur, sonuçları “pislik = kötülük” üretir.

Habâset (hubs), maddî olarak murdar/pis; manevî olarak habis, şerli, kötü demektir. “vel habîsétü lil habîsét...” (24/26). Habîsin zıttı tayyib; tayyib, iyi, güzel ve temiz kişi, iş ve davranış demektir.

...

Şirk, en büyük pisliktir. Müşrikler = şirk koşanlar, pistir = pisliktir = “innemel müşrikûne necesün...” Onların pisliği bedenlerinden değil anlayışlarından, dünya görüşlerindendir. “Onları bu yıldan sonra Mescid-i Haram’a (mescidlerinize, meclislerinize) yaklaştırmayın. Eğer yoksulluktan korkarsanız, Allah sizi zenginleştirecektir.” (9/28.)

Su, bedeni (dışı) temizlerse, tevhîd = iman da kalbi (içi) temizler; içi pis olanın dışı temiz olsa ne olur!.