FISK-U FÜCÛR

Fısk, günah işleyerek yoldan çıkma, fâsıklık etme; fücûr, ahlakî bozukluk; taqvânın zıttı.

Önemli bir Hanefî Fıkıhçısı Kâsânî, fıskı şöyle tanımlar : Kişinin büyük günah işlemesi veya küçük günahları işlemeye devam etmesi = farzları terk etmesi, haramlara devam etmesi = kötü davranışlarının iyilerden çok olması. (Kâsânî, Bedâu’s Sanâî’. VI, 268.)

İnsanı fısk-u fücûrdan taqvâ korur. Fıskın, çoğulu fusûktur, pislik demektir; Kitâb’ta leş, kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına kesilen hayvanlar, yalancı şahitlik/tanıklık yapma vb. işler, pislik = fısk/fusûk olarak anılır. (5/3, 2/282, 6/121 ve 145.); bu işleri yapana fâsık denir. Fücûr ise, fıskın/fâsıklığın duygu, düşünce ve karakterdeki karşılığıdır; taqvânın karşıtı/zıttıdır. “... em nec’al-ül mutteqîne kel füccâr. = Biz mutteqîlerle (taqvâlılarla = günahtan korunanlarla) füccârı (günahtan sakınmayanları) bir tutar mıyız?!. (38/28.) Fısk/fusûk, pis işlerdir; bu pis işleri yapan ve yapmaya devam eden fâsıklara da bu pislik bulaşır ve zamanla onlar da pis = habîs (pislik) olurlar. Biliyorsunuz ki habîsin/pisin karşıtı/zıttı da temiz/tayyibdir. Kitâb, “temizle pis (= habîs) bir olmaz; pisliğin çokluğu hoşuna gitse de...” der (5/100.)

‘Çokluk’ bizim hoşumuza gittiği için pislendik; o kadar pislendik ki yırıl-yırıl = leş gibi kokuyoruz.

Neredeyse suyla temizlenemeyecek kadar koktuk.

Bizi tuz da değil belki tuz ruhu temizler; tuzu da kokutmuş görünüyoruz.

Ama bizi temizleyecek olanlar, yine de temiz = tayyib kalanlar ve temiz = tayyib olanlardır; korkarım onlar, bizden ümit kesmezler ve bunlar artık temizlenmez diye bizleri toprağa gömmezler!.

...

‘Çürük elmalar’ ayıklanıp-atılmazsa, onlar ‘sağlam elmaları’ da çürütür; çürümeye zamanında müdahale edilmezse tüm elmalar çürür ve artık etrafa koku vermeye başlar.

Tayyib olanlar, kötü kokulardan çook rahatsız olurlar ama onlar da bu kokuları alamayacak kadar ‘duyarsızlaşırlarsa’, ya bi tayyib = temiz gelir bizi temizler ya da ateş = cehennem bizi temizleyene kadar böyle kokuşuruz!.