İNEK

İneğin Arapçası bakara. Bakara, Kur'ân’ın en uzun sûresi. Bu sûrenin 40 ilâ 96. âyetleri bir bütünlük içinde okunursa, Mûsâ (a.s.) ile İsrailoğullarının yaşadıkları hakkında bir fikir edinilebilir.

İsrailoğulları ineğe tapan bir kavimdi. Apis (Hapi) öküzünün de onların (Mısırlıların) tarihinde kutsal bir yeri vardı; zamanla bu öküzün ineğe dönüştüğü görülüyor. Mısır, Nil’den dolayı tarımla uğraşan, tarım alanlarının mülkiyeti için geometriyi ilk keşfeden, zamanın oldukça ileri bir medeniyeti idi. Bu medeniyete Mûsâ (a.s.) Elçi olarak gönderilmişti ve onlara “inek kesmelerini”! emretmişti.

Bu, dininizi değiştirin!, siz bu dinle (düzenle) devam edemez, huzur bulamazsınız; demektir.

Bu din değişikliğine toplumun ileri gelenleri (Kur'ân bunlara mele’ ve mütref der) karşı çıkarlar, yeni dinle (Hz. Mûsâ’nın getirdiği dinle) alay ederler ve yine alaycı bir şekilde ‘Ey Mûsâ bize Senin ilâhını (=Allah’ını) göster.’ (2/55) derler. Mûsâ (a.s.) da, Rabbine : “Rabbim Seni görmek istiyorum.” (7/143) demişti ama O samimî idi, ciddî idi; bunlar değildi...

Din, samimiyettir.

Kendimizi nihâî olarak neye ve kime bağlı hissediyorsak, dinimiz ve ilâhımız odur; en çok sevdiğimiz ve bağlandığımız, ilâhımızdır. İsrailoğulları ineğe (öküze) bağlıydılar; Hz. Mûsâ’nın getirdiği din, onların inekle (öküzle) bağını/bağlantısını koparmak/kesmek içindi ama onlar, o bağı/bağlantıyı kesmek yerine Mûsâ (a.s.) ile alay ettiler... ineğin rengini sordular, işin özünü kavrayamadılar, bu iş bize biraz karışık, karmaşık geldi dediler (2/69-70); “biz tek çeşit yemekle idâre edemeyiz dediler; bolluk ve konfor (mükellef sofralar) istediler... Mûsâ (a.s.) da onlara : Siz, üstün olanı, aşağı olanla değiştirmek mi istiyorsunuz?!.” dedi. (2/61)

Bu pasaj (Bakara/40-96, inek bahsi) bize, Allah dışındaki ilâhlarla (= somut-soyut putlarla : para, unvan/makam vb.) bağımızı/bağlantımızı kesmeden, Allah’a ulaşamayacağımızı, Allah’la (= Allah’ın dini/düzeni ile) buluşamayacağımızı öğretiyor olmalı!.

Kurbanı/kurbanın Allah için kesilmesini de bu bağlamı ile ele almalıyız.