YAKIN TARİH

Yakın Tarih : 1876-1908 : 33 Yıllık İktidar.
Bu tarihler, II. Abdülhamid’in 33 yıllık iktidar dönemi. Bu dönem çook enterasan bir dönem. Ülkede üç ana (fikrî-siyasî) akım var. Osmanlıcılar (Gelenekçiler), İslâmcılar ve Batıcılar; Türkçüler sonra. Osmanlıcılar ile İslâmcılar arasındaki bağı gelenek; İslâmcılar ile Batıcılar arasındaki bağı Modern İslâm/cılar sağlıyor. Daha açık ifâde edersem, Osmanlıcılar da Müslüman, İslâmcılar da Müslüman, Batıcılar da Müslüman; bunların arasındaki bağı İslâm sağlıyor. İslâmcıların geleneksel kanadı var, modern/ist kanadı var. Âkif ve Elmalı’lı modern/ist kanada mensup ve Abdülhamid’e düşmanlar; Sırat-ı Müsteqîm ve Sebîlürreşâd dergilerini çıkarıyorlar; Batıcılarla da modern bilim eğitimi alma noktasında kesişiyorlar. (Batının ilmini ve fennini/tekniğini alalım, kültürünü, yaşayışını terk edelim, almayalım.) Batıcılar, çook az istisna dışında kimse tamamen Dini/İslâm’ı terk edelim demiyor, zındıklık etmiyor ama geleneksel dinî anlayışı (dinin kendisini değil) beğenmiyor. Abdülhamid, Batıcılara ve İslâmcılara “kapalı” ama batılı anlamda en fazla reform yapan adam. Batıcılar ve İslâmcılar ona müsdebit = istibdatcı diyorlar. Abdülhamid, hemen herkesi “düşman!” görüyor; bu amaçla güçlü bir istihbarat teşkilatı (Teşkilât-ı Mahsûsa) kuruyor, matbuatı (basını) yasaklıyor, vs...
Abdülhamid’in 33 yıllık iktidarı gerçekten çook zor yıllardır. İçerden (siyasî akımlardan, toplumdan, aydınlardan!) ve dışardan (dış ülkelerden) çook büyük baskılar görmüş/yemiş; ama ‘içeriye baskı’! uygulayarak bu kadar uzun süre iktidarda kalabilmiştir.
Abdülhamid’in devrilmesinden sonra (II. Meşrûtiyetten sonra) iktidara İttihad ve Terakkî gelmiştir. İttihad, Birlik-Beraberlik; Terakkî, Kalkınma demek; Birlik-Beraberlik, Adâletle sağlandığı için siz buna Adâlet ve Kalkınma da diyebilirsiniz. Bu partinin üyeleri arasında M. Kemal, İnönü, Z. Gökalp, K. Karabekir, S. Halim Paşa gibi isimler var. Akif’in İttihad ve Terakkî’ye doğrudan üyeliği bilinmese de (ya da yoksa da) ilmî faaliyetlerine destek verdiği biliniyor ve o, 33 yılı istibdad devri gördüğünden, Abdülhamid iktidarının yıkılmasına seviniyor. Şu beytler ona ait.
“Yıkıldın, gittin amma ey mülevves devr-i istibdad,
Bıraktın milletin kalbinde çıkmaz bir mülevves yad!.”
Tarih, ders alınmak için var.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İHÂNET

İhânet : Verilen sözde durmamak. Arkadan vurmak. Vefâsız davranmak. Aldatmak. Hâinlik etmek... Ticarette. Siyasette. İnsanî ilişkilerde. Evlilikte ve Dinde... Dindeki ihânet, bütün alanları kapsar. Din, ticarette de siyasette de insanî ilişkilerde de hâinliği sevmez, istemez, hoş görmez. Mü’min, hiç kimseye (elinden geldiği, gücünün yettiği müddetçe) hâinlik (ihânet) etmez. Ederse, kendini (hâşâ)! Allah’a ihânet etmiş sayar. “Ey İman edenler! Allah’a ve Rasûlüne ihânet etmeyin = lâ tehūnû-Allaha ver Rasûl); (böyle yaparsanız), bile bile size verilen emânetlere de hâinlik etmiş olursunuz.” (8/27.) Çünkü Allah da Rasûlü de hâinleri sevmez. Çünkü Allah da Rasûlü de kimseye hâinlik etmez; O’nlar da Mü’min’dir, (Biri, El-Mü’min) Güvenilir’dir. Mü’min, Mü’min’e (El-Mü’min’e) güvenir = ihânet etmez. Mü’min, mü’mine ihânet etmez; ederse, hemen telâfî eder, özür (af) diler. Aslında mü’min, hiç kimseye ihânet etmez; ederse, rahat etmez, edemez. O, güvenilir biridir. Öyle olduğu için, El-Mü'm
Devamı

KELİME/KELÂM & KAVL/SÖZ

Kelime, harflerden oluşan anlamlı bütün, sözcük; kelm, yara, kesik. Kelâm, kelimelerin anlamlı ifâdeye, cümleye dönüşmesi. Kavl, ifâde, konuşma, beyân/beyânât, söz. Harflerin tek başına bir anlamı yoktur; onları en az iki kişi bir araya getirerek bir  anlam verir. O ile L, bir araya gelerek OL ve LO! olur. OL, anlamlı iken; LO, argoda seslenme demektir. ÖL ve LÖ de benzerdir. OLUŞ, ÖLÜŞ, ÖLÜM, LÖK  KÖK gibi... kelimeler, bir gramer düzeni içinde ve belli bir toplumsal oydaşma/konsessüs ile, dildeki (ve cümlerdeki) anlamlarına, yerlerine kavuşurlar. Mevcut oydaşma/konsessüs bozulur da yeni bir oydaşma/konsessüse karar verilirse; bu, yeni bir dil demek olur; dillerin farklılığı bunu gösterir. Kelâm = kelimeler, bir tür paroller/parolalardır. İlâhî kelâm, ilk etapta Allah ile Elçi (Elçiler = Cebrâil ve Peygamber) arasındaki parole/parola; sonra da biz insanlar arasındaki paroladır. Bizler, Allah ile Elçi (Elçiler = Cebrâil ve Peygamber) arasındaki parole/parolayı bilemeyiz, çözemeyiz, bu
Devamı

HADİS & SÜNNET

Hadis kelimesinin etimolojik kökü HDS (= حدث). Yaşanan olay, hâdise ve o olayın haberini vermek, demek. Sünnet kelimesinin etimolojik kökü ise, SNN veya (= سنة/ سن). Kanun, yasa, gelenek, cârî = yüyürlükteki uygulama demek. Her iki kelime de Efendimize nisbet edildiğinde, Hadis, Efendimizin yaşadığı olaylar karşısındaki tepkisine (= açıklamalarına); Sünnet ise uygulamalarına karşılık gelir; her ikisi de bağlayıcıdır. Hadis kelimesi Kur'ân’da, “hadîs-i Mûsâ, ahsen-ül hadîs, hadîs-ül cünûd, hâze-l hadîs” ve emir kalıbında (= fehaddis = anlat!) şeklinde kullanılır. Sünnet kelimesi ise, sünen ve sünnetullah şeklinde geçer. Hadisi daha çok “teorik ve söz”; Sünneti de daha çok “uygulama ve amel” şeklinde anlamak da mümkündür. Elbette Kur'ân, Efendimizin hayatı ile hayat bulmuştur. Efendimiz, Kur'ân’ı hem konuşarak açıklamış, hem de uygulayarak = yaşayarak hayat/ın/a aktarmıştır. Efendimizin yaşantısından önce, Ona Kur'ân inmeden önce de (cahiliyede de, daha önce de) yaşayan b
Devamı